Broedseizoen 2022 in de Delta

by Femke van den Berg/ on 03 Feb 2023

Broedseizoen 2022 in de Delta

Wat heeft 2022 de Delta (Zeeland-Zuid-Holland) gebracht? In ieder geval is er in 2022 in 19 verschillende kolonies gebroed. Het aantal nesten bedroeg tenminste 952 (in 2020 waren dit nog 773 nesten) en het aantal nesten per kolonie varieerde van 1 tot maar liefst 218.

De Sloekolonie

Het lijkt er sterk op dat één van de oudste (en grootste) kolonies in de Delta, die in het Sloegebied, voorgoed is verlaten. Was in het verleden het havenschap druk doende om het de lepelaars zo moeilijk mogelijk te maken, is het uiteindelijk toch de vos geweest die ervoor gezorgd heeft dat de lepelaars zijn weggetrokken (dat is in ieder geval een natuurlijke oorzaak). Dankzij de geringde vogels hebben we kunnen zien dat de vogels uit de Sloekolonie zich over diverse andere kolonies in de Delta hebben verspreid. Er zijn nog twee andere kolonies in de Delta mislukt, waarvan één waarschijnlijk eveneens door predatie van de vos en één naar alle waarschijnlijkheid door predatie van Kleine Mantelmeeuw.

Meeuw en lepelaar elk met jong in de clinch met elkaar bij het lepelaarsnest

Foto: Mark Hoekstein

Overstroming

De kolonie in de Westerschelde is overspoeld maar daar zijn toch nog meer dan 27 vliegvlugge jongen grootgebracht.

Vogelgriep

Natuurlijk bestond er de angst voor de vogelgriep. Bij één van de eerste ringacties werd die vrees bewaarheid. Op een eiland in het Krammer Volkerak bevonden zich 111 nesten verdeeld over 4-5 clusters. In het eerste cluster waar geringd zou worden was sprake van een zeer groot aantal dode jongen (36!). Van halfwas tot vrijwel vliegvlugge jongen. Er is één vers dood exemplaar meegenomen voor onderzoek en het bleek inderdaad om vogelgriep H5N1 te gaan. Gelukkig bleek dat de rest van de kolonies niet een dergelijke sterfte van jonge vogels vertoonde. Weliswaar werd in nog 4 kolonies vogelgriep aangetroffen, maar dit leidde tot slechts enkele slachtoffers. Uit de waarneming van een bijna dood lijkende jonge geringde lepelaar, die de dag erna weer vrolijk rondliep (en in Frankrijk heeft overwinterd), blijkt dat de lepelaar ook kan herstellen van de vogelgriep. Camerabeelden met een drone van het eiland in het Krammer Volkerak wezen daarna uit dat de overige clusters op het eiland niet getroffen waren.

Drones voor onderzoek

Het onderzoek met drones neemt een verdere vlucht. Eerstens omdat het minder verstorend werkt en ten tweede (uiteraard) omdat het minder inspanning vergt. Inventarisatie van het Quackjeswater leidde in het verleden altijd tot totaal uitgeputte mensen die zich urenlang door een moeras met obstakels hadden moeten worstelen en nu wordt er van achter het bureau door 2 mensen op het gemakje naar de beelden gekeken; resultaat voor het Quackjeswater: 160 nesten van lepelaars; 76 van blauwe reigers; 4 van grote zilverreigers en 313 van aalscholvers.

Bovenaanzicht van een gebied waar bossages afgewisseld zijn met water

Quackjeswater - Foto: Kees Vliet Vlieland

Al met al was het – ondanks de volgelgriep – geen slecht jaar voor de lepelaars in de Delta. We gaan zien wat 2023 ons brengt.