Amie en Rumex zijn twee volwassen lepelaars die in 2022 op de kwelder van Schiermonnikoog een zender op hebben gekregen. Lauwers heeft al een zender op sinds 2016.

Amie

Amie was dit jaar al heel vroeg terug uit haar overwinteringsgebied, 13 maart op de kwelder van Schiermonnikoog. Na een geslaagd broedseizoen verliet ze vorig jaar op 3 oktober de kwelder richting het zuiden. Eigenlijk is ze dus nog geen vijf maanden weg geweest. Amie had al ringen om toen we haar zenderden en daardoor wisten we dat ze zeven jaar oud was, maar waar ze overwinterde wisten we niet. Nu wel, want ze vloog in negen dagen naar zuid Spanje waar ze in de rijstvelden ten zuiden van Sevilla, bij Los Palacios y Villafranca, meer dan twee maanden heeft vertoefd. Twee lepelaarliefhebbers zijn daar gaan zoeken en zagen er kleine groepjes lepelaars in een kanaal foerageren, maar Amie zelf zagen ze niet. Op 29 december vertrok ze alweer naar het noorden, waar ze heel even een stop maakte in een stuwmeer bij Guadalix de la Sierra, net noord van Madrid. Dan duikt ze een dag later op bij Bordeaux in de zoutpannen en weer een dag later bij Nantes in Baie de Bourgneuf en blijft daar tot 20 februari. Ze vertrekt dan naar Nantes waar ze in het moerasgebied La Goulaine blijft, tot ze op 11 maart besluit naar Schiermonnikoog te vliegen. Het vreemde is, dat ze na twee weken daar te hebben rondgehangen op de kwelder, op de plek waar ze vorig jaar haar nest had, ineens twee weken op het Groningse vasteland heeft doorgebracht bij Okswerd, Niezijlsterdiep, tussen Grijpskerk en Zuidhorn in wat slootjes en weilanden. Wat was daar zo aantrekkelijk?

Heel anders was de winter van Rumex en Lauwers.

Rumex

Rumex kreeg z’n zender vorig jaar op 18 mei. Hij had geen ringen om, dus we hadden geen idee hoe oud hij is en waar hij is geboren of waar hij overwinterde. Hij verliet Schiermonnikoog op 17 september na een succesvol broedseizoen. Hij vloog in vier dagen naar zuidwest Portugal en heeft daar vijf en een halve maand overwinterd op het wad, de kwelder en in de oude zoutpannen van de Taag, vlakbij Lissabon. De zoutpannen van de Salinas de Samouco zijn niet meer in productie, maar worden speciaal beheerd voor vogels. Rumex is daar gezien, met zo’n vijftig andere lepelaars en een speciale soort ezel, de Miranda ezel. Hij heeft het daar blijkbaar goed naar z’n zin gehad. Op 6 maart is hij aan de trek naar het noorden begonnen. Op 8 maart was hij al bij Nantes, in Le Lac de Grand-Lieu, een bekende verblijfplaats van lepelaars van Schiermonnikoog. Maar op 9 maart vloog hij alweer verder en stopte in Brière, een zoetwater-natuurgebied bij Saint Nazaire. Daar is hij een maand gebleven, en vertrok op 5 april. Hij ging niet direct naar Schiermonnikoog maar is nog even wezen buurten bij de nieuwe lepelaarkolonie op de afsluitdijk. 8 april arriveerde hij in de Westerplas op Schiermonnikoog en zit nu weer op de plek waar hij vorig jaar z’n nest had op de kwelder. Hij maakt grote vluchten over het wad.

Lauwers

Lauwers heeft z’n zender sinds 3 mei 2016. Hij had al ringen om waardoor we weten dat hij in 2006 uit het ei is gekropen op Schiermonnikoog. Hij is heel vaak in de winter gezien in de ‘’Marismas del Odiel’’ het beschermde getijdengebied bij Huelva in zuid Spanje. Hij is een aparte snuiter, want hij lijkt niet ieder jaar te broeden. Als hij broedde, dan was het wel altijd op precies dezelfde plek op de kwelder, aan de rand van het wad. Op het eerste oog een plek die makkelijk lijkt te overstromen, maar als je goed kijkt zit hij daar altijd net op een hoge richel. Hij heeft een speciale band met het Lauwersmeer, want daar heeft hij twee zomers doorgebracht toen hij besloot niet te gaan broeden. In september 2021 is hij vertrokken naar Odiel en is daar gebleven tot in maart 2023. Nu is hij weer terug op Schiermonnikoog, weer op z’n richeltje aan de rand van het wad en hopelijk gaat hij daar dit jaar weer kuikens groot brengen. Het is de bedoeling dat we zijn leven van jaar tot jaar in detail in kaart brengen en dat het op de website van de Werkgroep Lepelaar komt. Twee andere gezenderde lepelaars, Artemis en Zilver zijn op het moment van schrijven nog op trek en verblijven in Frankrijk. Je kunt hun doen en laten, net als dat van Amie en Rumex, volgen met de app Animal Tracker. Lauwers is niet met de Animal Tracker app te volgen, hij heeft een ouderwetse UvA-bits zender op.

Wordt vervolgd…

Petra de Goeij en Marycha Franken, onderzoeksmedewerkers Rijks Universiteit Groningen – BirdEyes, namens Werkgroep Lepelaar